Orhun Abideleri, Muharrem Ergin,

Orhun Abideleri denilince akla Türklerin taşlara yazdığı müstesna şaheserlerden birisi geliyor. Tarihin içinde geçmişe dönüp bakıldığı zaman, Türk milleti kadar çok eskilere dayanan yazılı bir kaynağı sahip millet sayısının bir elin parmağını geçmediği açıkça görülür. Türklerin ilk ortaya çıkış kaynaklarını ve yayılım sahaları göz önüne alındığında, dikkati çeken en önemli hususlardan bir tanesi de göçebe millet oluşudur.

Türklerin uzun yıllar boyunca Orta Asya'da yaşadıkları ve burada Hunlar, Göktürkler, Uygurlar v.b gibi devletler kurdukları bilinen bir gerçektir. Özellikle yerleşik hayata geçtikten sonra Türklerin yaşadıkları coğrafi bölgede bir yazılı kültür de oluşturdukları dikkati çekmektedir. İşte bugün burada sayfamızda tanıtacağımız eser, her Türk'ün gurur duyduğu ve tarihin yadsınamaz gerçeklerinden bir tanesi olan ve her milletin imrenerek baktığı Orhun Abideleridir.

Orhun abideleri, taşlara Türklerin kazıdığı en önemli edebi eserlerden, şaheserlerden birisidir. Bu abidenin içeriğine bakıldığında, başta Göktürk döneminde yaşayan ve o dönemde devletin önemli yerlere gelmesinde büyük pay sahibi olan üç kişinin kendisini gösterdiğini söylemek mümkündür. Bu isimler sırasıyla Tonyukuk, Bilge Kağan ve Kültigin. Bu üç abidenin dikiliş tarihine bakıldığında Kültigin Abidesinin 732'de, Bilge Kağan abidesi 735 yılında, Tonyukuk abidesinin ise 720-725 yılları arasında dikildiği görülmektedir. Kitabın içinde ayrıca her üç abidenin de ana alfabesi olan Göktürk alfabesinin özellikleri ve okunuş tarzına dair örnekler de mevcut.

Bu abidelerin içeriklerine bakıldığında ise Kültigin abidesinde, kardeşi Bilge Kağan'ın devletin başına geçmesinde ve güçlenmesinde önemli rol oynayan kardeşi Kültigin'e olan minnet duyguları; abidenin Çince kitabesinde Türk-Çin dostluğu, Türk imparatorluğu ve Kültigin'in methedildiği anlaşılmaktadır.Bilge Kağan abidesinde ise yukarıda değinilen konulara ilave olarak Kültigin'in ölümünden sonra ortaya çıkan olaylara da yer verilmiştir.

Tonyukuk abidesinde ise onun bizzat kendisinin birçok konuda tecrübelerinden faydalanarak konuştuğu bilinmektedir. Orhun abideleri, sadece edebiyat fakültelerinde öğrenim gören öğrenciler için değil; aynı zamanda bir milletin geçmiş yazılı tarihi hakkında fikir sahibi olmak isteyen herkes için okunabilecek önemli bir rehber olarak bugün de canlılığını koruyor. Uluslararası  pek çok bilimsel araştırmaya da konu edinilen eserin, Muharrem Ergin hocanın özverisiyle ortaya konulması da ayrıca dikkate değer bir durum arz ediyor.